Wat zijn de gevolgen van roken tijdens de zwangerschap?
Roken tijdens de zwangerschap, we zien het steeds minder. Maar wat zijn nou eigenlijk echt de gevolgen van roken tijdens de zwangerschap? Wij leggen het je uit.
Gevolgen van roken tijdens de zwangerschap – Schadelijke stoffen
De schadelijke stoffen in tabaksrook zijn voornamelijk koolmonoxide, nicotine, PAKs en zware metalen.
Koolmonoxide bindt zich aan hemoglobine, deze vervoeren het zuurstof in onze lichaam. Het hemoglobine van de ongeboren baby doet dit nog sterker dan bij volwassenen. Hierdoor is de concentratie koolmonoxide twee keer zo hoog als bij de rokende moeder. Koolmonoxide zorgt ervoor dat zuurstof niet makkelijk loslaat van dit hemoglobine. Hierdoor is de concentratie zuurstof in het bloed langdurig (5-6 uur na roken) verlaagd.
Door dit tekort aan zuurstof en teveel aan koolmonoxide kunnen er problemen ontstaan. Het hemoglobine neemt toe door het tekort aan zuurstof waardoor het bloed stroperiger wordt. Hierdoor neemt de functie van de placenta af.
Nicotine heeft een vaatvernauwend effect. Hierdoor kan de doorstroming van de placenta verminderen en kan er een tekort aan voedingsstoffen ontstaan en kan het kind een zuurstoftekort opbouwen. PAKS hebben direct schadelijk effecten op de foetus, op de ontwikkeling van organen, op de voortplanting, het immuunsysteem, de hormoonhuishouding en de longen. Er zijn aanwijzingen dan PAKs eicellen en zaadcellen vernietigen, dit geldt ook al bij het ongeboren kind. Er zijn aanwijzingen dat zware metalen kunnen zorgen voor aangeboren afwijkingen, dit is echter nog niet volledig bewezen.
Lees ook eens de blog: mag ik alcohol mag drinken tijdens de zwangerschap?
Gevolgen van roken tijdens de zwangerschap – Risico’s voor de vruchtbaarheid
Het is belangrijk om vóór je zwangerschap al te stoppen met roken. Je vruchtbaarheid neemt toe als jij, en je partner, niet roken op het moment dat je zwanger wordt. Als je rookt tijdens de vruchtbare periode is de kans op een miskraam en een buitenbaarmoederlijke zwangerschap groter.
Je komt er pas bij 4 weken achter dat je zwanger bent. Als je in die eerste periode hebt gerookt is dit van invloed op alle grote ontwikkelingen die het embryo doormaakt. Zo is er een grotere kans op het krijgen van een schisis, klompvoet of problemen met het hart. Eicellen worden al 3 maanden vóór de bevruchting aangemaakt. De eicel die uiteindelijk tot het kind lijdt, heeft dan dus die 3 maanden al meegerookt. Ook als er bij bekend worden van de zwangerschap direct gestopt wordt met roken.
Houd er rekening mee dat meeroken ook nadelige gevolgen heeft.
Gevolgen van roken tijdens de zwangerschap – Risico’s tijdens de zwangerschap
Het is aannemelijk dat er een verband bestaat tussen een miskraam en het roken tijdens de zwangerschap. Dit is echter (nog) niet overtuigend bewezen. Voor de volgende complicaties is wel direct bewijs dat roken hierop van grote invloed is. Als roker heb je 80% meer kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Door tabaksrook is de verplaatsing van de bevruchte eicel door de eileider vertraagd. Hierdoor is er een grotere kans op een innesteling buiten de baarmoeder.
Vrouwen die roken hebben 30 tot 300% meer kans op een voorliggende placenta dan niet rokers. Rokers hebben een 40-90% grotere kans op loslating van de placenta. Met elke 10 sigaretten die er per dag worden gerookt neemt deze kans met 20% toe. Deze toegenomen kans komt o.a. doordat roken zorgt voor ontstekingen, afwijkingen en micro infarcten in de placenta.
Vroeggeboorte is bij rokers met 27% verhoogd. De precieze oorzaak in nog onbekend, maar mogelijk is dit door
verhoogde kans op ontsteking in de baarmoeder of de gevoeligheid van de baarmoeder vergroten. Het vroegtijdig breken van de vliezen ontstaan vaker bij rokers door dezelfde redenen als beschreven bij de placentaloslating en de vroeggeboorte.
Kinderen van rokende moeders hebben een twee keer zo grote kans op het te klein zijn voor de zwangerschapsduur (dysmaturiteit). Dit lagere geboortegewicht ontstaat voornamelijk door een zuurstoftekort bij de foetus welke met name ontstaat door koolmonoxide en PAKs.
Door bovenstaande complicaties is de kans op doodgeboorte met 40-60% verhoogd. In de eerste 8 weken na de bevruchting worden alle belangrijke organen aangelegd. Afwijkingen hierin zijn met een kwart verhoogd bij rokende moeders. Dit geldt voornamelijk voor een hazenlip, gehemelte spleet, klompvoet, gaatje in het hart en een open buik.
De kans op wiegendood is met 80-300% verhoogd bij moeders die roken.
Weet jij al hoe je scheuren tijdens de bevalling kan voorkomen? Wij schreven erover!
Gevolgen van roken tijdens de zwangerschap – Borstvoeding
Nicotine gaat over in de borstvoeding. In de borstvoeding is de concentratie nicotine zelf 1,5-3 keer hoger dan in het bloed van de moeder. Dit kan problemen geven voor het kind. De voordelen van borstvoeding wegen echter wel zwaarder dan deze nadelen, waardoor borstvoeding altijd de eerste voedingskeus zal zijn voor het kind.
Lees je eens in over perineum massage, wij leggen je uit hoe doe je perineum massage.
Gevolgen van roken tijdens de zwangerschap – Risico’s op de lange termijn
Er is een grotere kans op luchtwegproblemen en problemen met de bloedvaten. Tevens wordt er vaker overgewicht gezien bij kinderen van een rokende moeder. In de periode na de geboorte is dit al sterk te zien. Mogelijk komt dit door nicotine ontwenning.
In het latere leven wordt er ook meer overgewicht gezien. Het is echter lastig te bepalen welke andere factoren (lage SES, laag geboortegewicht en het niet geven van borstvoeding) hier ook nog in meespelen. Dochters van rokende moeder hebben meer kans op vruchtbaarheidsproblemen later. Door het roken worden de eicellen van het ongeboren meisje namelijk al aangetast.
Uiteraard kunnen gevolgen van vroeggeboorte en een laag geboortegewicht ook indirect ontstaan zijn door het roken. Deze complicaties kunnen van grote invloed zijn voor het verdere leven van het kind.
Wist je dat je je wel degelijk lichamelijk kan voorbereiden op de bevalling? Met Aniball geboortetrainer vind jij de rust en het zelfvertrouwen om fijn je bevalling in te gaan. Lees meer over de voorbereiding in wat is geboortetrainer Aniball.
Gevolgen van roken tijdens de zwangerschap – Stoppen met roken
Stoppen met roken is van cruciaal belang in zowel de drie maanden voorafgaand aan de zwangerschap, in de zwangerschap zelf en in de periode na de zwangerschap. Uit onderzoek is gebleven dat rokers die hulp zoeken en deze hulp onderhouden, een grotere kans van slagen hebben. Indien er een partner is die ook rookt, neemt de kans op (blijvend) stoppen toe wanneer beide ouders een stoppoging doen.
Daarnaast gelden complicaties ook bij meeroken tijdens de zwangerschap en heeft het dus een direct gezondheidsvoordeel als partner ook stopt met roken. Er zijn instanties die actief kunnen ondersteunen bij het stoppen met roken. Vraag hiernaar bij je verloskundige, gynaecoloog of huisarts.
